Formalności po powrocie
Dziecko to nie tylko pociecha rodziców, ale też osoba prawna i obywatel. Pamiętajmy, że przeprowadzka z kraju do kraju wymaga rozwikłania kilku kwestii prawnych dotyczących także potomstwa – od obywatelstwa, podróżowania z dzieckiem między granicami, po kwestie jego ubezpieczenia zdrowotnego.
Obywatelstwo dziecka
Polacy mieszkający za granicą i spodziewający się potomka często zadają soie pytanie, jakie obywatelstwo będzie miało ich dziecko. Czy zależy to od rodziców czy kraju urodzenia? Sprawa wydaje się komplikować jeszcze bardziej, gdy jedno z rodziców jest narodowości innej niż polska. W praktyce ustanawianie obywatelstwa dzieci urodzonych poza granicami Polski jest regulowane przez prostą zasadę.
Od 2012 roku obowiązuje reguła, w myśl której niemowlę otrzymuje obywatelstwo polskie z narodzenia gdy przynajmniej jedno z jego rodziców jest Polakiem. Dziecko takie dziedziczy obywatelstwo polskie bez względu na kraj swojego urodzenia. Zasada ta dotyczy także potomka przysposobionego (bez względu na jego wcześniejszą narodowość ), o ile pełne przysposobienie nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 roku życia.
UWAGI:
- Zmiana stanu cywilnego jednego z rodziców (np. ślub z obcokrajowcem) nie zmienia ani obywatelstwa rodzica, ani też obywatelstwa dziecka.
- Jeśli rodzice zmienili obywatelstwo, zmiana ta obejmie dziecko tylko w przypadku, gdy nie ukończyło ono jeszcze pierwszego roku życia.
- Potomek może otrzymać obywatelstwo rodzica narodowości innej niż polska, o ile opiekunowie złożą oświadczenie przed odpowiednią instancją nim dziecko ukończy 3 miesiąc życia.
- To, czy dziecko otrzyma z narodzenia także obywatelstwo kraju, w którym się urodziło, zależy od reguł panujących w danym państwie.
Rejestracja w USC
Rejestracja dziecka w polskim Urzędzie Stanu Cywilnego nie jest obowiązkowam jeśli rodzice mieszkają za granicą, jednak jest konieczna do otrzymania przez niego numeru PESEL - nieodzownego, jeśli rodzina planuje powrot do kraju. O dokumentach jakie należy przedstawić przy rejestracji informują szczegółowo urzędy.
Dokumenty dziecka
By małoletni obywatel Polski mógł podróżować po świecie musi posiadać przynajmniej jeden z dwóch dokumentów:
- dowód osobisty, wydawany przez gminę w Polsce (uwaga: umożliwia on przekraczanie granic tylko w strefie Schengen). Szczegółowe informacje: https://www.msw.gov.pl/pl/dowody-i-paszporty/ewidencja-ludnosci-dow/dowody-osobiste/wydanie-dowodu-osobist
- paszport, wydawany przez konsula RP za granicą lub polskiego wojewodę w kraju. Szczegóły: https://www.msw.gov.pl/pl/dowody-i-paszporty/ewidencja-ludnosci-dow/informacje-paszportowe
Warto wiedzieć, że prawo polskie zezwala na wydanie takich dokumentów już noworodkom, ale konieczna jest do tego zgoda obojga rodziców.
Ubezpieczenie
Polska gwarantuje dzieciom (czyli osobom do 18 roku życia) dostęp do bezpłatnych świadczeń medycznych, zapewniając tym samym prawo do ochrony zdrowia i opieki medycznej. W praktyce jednak, o ile opiekunowie sami są ubezpieczeni w kraju, mają obowiązek zgłosić do ubezpieczenia także dziecko. Procedury nie są skomplikowane, zwykle polegają na wypełnieniu jednego formularza i dostarczeniu kopii aktu urodzenia dziecka ubezpieczycielowi.
KB