Szkoły dwujęzyczne

Dzieci szczególnie łatwo przyswajają języki obce. Te, które spędziły część dzieciństwa na emigracji mają szczęście znać co najmniej jeden obcy język. Takiego atutu nie wolno zaprzepaścić po powrocie do kraju. Chcąc zapewnić dziecku dobry start w dorosłość warto zadbać o jego dalszy kontakt z językami innymi niż polski.
 

W Polsce można skorzystać z wielu opcji: prywatnych lekcji, w szkole czy na dodatkowych zajęciach i kursach. Wydaje się jednak, że najskuteczniejszą metodą jest posłanie dziecka do placówki dwujęzycznej.

Podstawy prawne i zakres nauczania

Podstawę prawną nauczania dwujęzycznego w Polsce stanowi Rozporządzenie Minister Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie Ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, w którym mówi się, że: „Nauczanie dwujęzyczne może być realizowane w zakresie obowiązkowych zajęć edukacyjnych, z wyjątkiem języka polskiego, historii i geografii Polski oraz drugiego języka obcego.” Zakres przedmiotów nauczanych dwujęzycznie lub jedynie w języku obcym powinien obejmować elementy historii, kultury, bieżących zagadnień politycznych i ekonomicznych kraju (obszaru) występowania danego języka obcego. Treść i wybór zagadnień powinna być dobrana do etapu nauczania i wieku ucznia - dezycuje o nich nauczyciel, za zgodą dyrektora placówki. Ogólne ramy wyznacza Instytut Badań w Oświacie. Szkoły są również zobowiązane do współpracy z zagraniczną placówką edukacyjną.

Instytuty promujące język i kulturę danego kraju, takie jak Instytut Goethego, Instytut Cervantesa czy Instytut Francuski oferują  materiały do nauki dwujęzycznej, opracowane jako uzupełnienie polskich podręczników szkolnych.

W Polsce dwujęzyczny program nauczania obejmuje język angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, włoski i rosyjski. Możliwe jest także nauczanie dwujęzyczne przygotowane z myślą o mniejszościach narodowych w językach: białoruskim, litewskim, ukraińskim, itd.
Kształcenie musi być realizowane przez nauczyciela posługującego się językiem obcym co najmniej na poziomie B2, według Klasyfikacji językowej przyjętej przez Radę Europy. Coraz częściej szkoły decydują się na zatrudnienie native speaker’a.

Etapy nauczania dwujęzycznego

Początkowo w Polsce kształcenie dwujęzyczne było dostępne jedynie w liceum. Jednakże od blisko 10 lat jest możliwe już na etapie przedszkola.

Przedszkole i szkoła podstawowa
Zarówno w przypadku przedszkola, jak i szkoły podstawowej wymagana jest jedynie zgoda rodziców i ich oświadczenie o gotowości dziecka do edukacji w systemie dwujęzycznym. Na tym etapie placówki mają dość dużą swobodę ustanawiania kryteriów. Najczęściej jest przeprowadzana rozmowa „kwalifikacyjna” z rodzicami potencjalnego ucznia lub przedszkolaka, a w wypadku szkół podstawowych czasem również z dzieckiem. Tak na pierwszym, jak i na każdym kolejnym etapie edukacji, uczeń ma prawo przejść na system nauczania jednojęzycznego – bez żadnych konsekwencji.

Gimnazjum dwujęzyczne
Uczniów tradycyjnych szkół podstawowych i gimnazjalnych obowiązuje rejonizacja. Oznacza to, że dziecko zamieszkałe w rejonie danej szkoły musi zostać do niej przyjęte. Natomiast w przypadku szkół posiadających oddziały (klasy) dwujęzyczne, to do dyrekcji placówki należy ustalenie zasad rekrutacji. Uczniowie zwykle muszą zdać dodatkowe testy. Często nie są to testy językowe sensu stricte, a egzaminy sprawdzające predyspozycje ucznia do nauki języka obcego – bywa, że dziecko nawet nie musi znać danego języka. Popularnym rozwiązaniem jest przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej. Ponieważ do takich szkół/klas jest najwięcej chętnych, wysoko premiowane są też wyniki z egzaminu końcowego organizowanego przez szkołę podstawową oraz tzw. konkurs świadectw.

Licea dwujęzyczne
W przypadku wyboru liceum rejonizacja nie obowiązuje. Uczeń sam wybiera szkołę i profil nauczania. Przy rekrutacji punktowane są oceny na świadectwie końcowym z gimnazjum, wyniki egzaminu gimnazjalnego, a w przypadku klas dwujęzycznych szkoła przeprowadza test ze znajomości lub predyspozycji do nauki języka obcego.
Naukę w dwujęzycznego liceum można rozpocząć na dwa sposoby:

• wykazać się dostateczną znajomością danego języka i rozpocząć edukację w klasie pierwszej,
• zdać egzamin z predyspozycji do nauki języków i rozpocząć naukę w klasie „zerowej”.

Klasa zerowa ma ograniczony program nauczania tradycyjnych przedmiotów. Naukowa ściśle ukierunkowana jest na dostateczne opanowanie danego języka obcego. Po „zerówce” uczeń musi się wykazać znajomością języka obcego w stopniu wystarczającym do kontynuowania edukacji w tym języku.
Edukacja w liceum dwujęzycznym zakłada opanowanie znajomości języka na poziomie C1, umożliwia też zdawanie matury międzynarodowej. Więcej na ten temat w dziale artykule „Matura Międzynarodowa”.

 

AD