Prawo pracy

Prawa pracownika są chronione przez szereg regulacji zawartych w Konstytucji RP, Kodeksie Pracy, rozporządzeniach ministerialnych, regulaminach pracy czy unijnym prawie pracy.  Niestety, przyjęte w tych dokumentach zasady bywają przez pracodawców łamane, czego zatrudnieni często nawet nie są świadomi. Dlatego też  każdy pracujący powinien zapoznać się z prawami, jakie mu przysługują, a także wiedzieć, gdzie skierować kroki, jeśli szefostwo nie respektuje regulacji dotyczących pracy.

 

Podstawowe zasady Prawa Pracy

• każdy ma prawo do wykonywania swobodnie wybranej pracy
• państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę
• pracodawca ma obowiązek szanować godność i dobro osobiste pracownika, w tym przeciwdziałać mobbingowi
• pracownicy mają prawo do równego traktowania jeśli wykonują jednakowo te same obowiązki
• zakazuje się dyskryminowania pracowników za względu na płeć, wiek, religię, niepełnosprawność, rasę narodowość, przekonania polityczne, orientację seksualną, wyznanie, pochodzenie etniczne, a także czas (określony, nieokreślony) i wymiar (pełny, niepełny) pracy
• pracownik ma prawo do wypoczynku, czyli dni wolnych od pracy i urlopów (wypoczynkowego, macierzyńskiego, wychowawczego, szkoleniowego, bezpłatnego)
• nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika
• pracodawca zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy
• pracodawca jest zobowiązany do umożliwienia pracownikowi podnoszenia kwalifikacji zawodowych
• pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę

 

Tematy związane z  prawem pracownika porusza portal e-prawapracownika.pl.

 

Do PIP-u czy sądu?

W przypadku, gdy powyższe prawa są łamane, a praca wykonywana jest na podstawie umowy o pracę, pracownik powinien zwrócić się do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu pracy. Ci, którzy wykonują powierzone im zadania na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło) mogą dochodzić swoich roszczeń w drodze powództwa cywilnego, aczkolwiek w takiej sytuacji to składający wniosek ponosi koszty sądowe. Ponieważ pracodawcy nagminnie stosują umowy cywilnoprawne niezgodnie z ich przeznaczeniem, czyli w przypadku prac kwalifikujących się jednoznacznie do umowy o pracę (praca wykonywana w czasie i miejscu wskazanym przez pracodawcę, pod jego nadzorem), można zwrócić się w takiej sytuacji do sądu pracy o ustalenie stosunku pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy została powołana by chronić pracowników, czyli dbać o przestrzeganie prawa przez pracodawców oraz kontrolować warunki, w jakich praca jest wykonywana. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, skargę do Okręgowego Inspektoratu PIP-u można złożyć na trzy sposoby: osobiście, wysyłając tradycyjny list lub drogą mailową. Można skorzystać w tym celu ze specjalnego formularza lub napisać zażalenie własnymi słowami, trzeba jednak pamiętać, by zawrzeć następujące informacje:

 

• na kogo jest składana skarga – pełna nazwa, adres
• opis nieprawidłowości – tu warto dołączyć materiały dowodowe - dokumenty, maile, nagrania, przytoczyć słowa świadków
• imię i nazwisko oraz adres skarżącego -  anonimy nie są rozpatrywane, można natomiast zastrzec, że chce się pozostać anonimowym.

 

W ciągu 30 dni od wpłynięcia skargi PIP przeprowadzi (na koszt Skarbu Państwa) kontrolę wszystkich opisanych odstępstw od normy.  W przypadku znalezienia nieprawidłowości, pracodawca zostanie zobowiązany do ich uregulowania lub usunięcia.

 

Innym rozwiązaniem jest odwołanie się do sądu pracy, aczkolwiek drogę sądowego rozstrzygania sporów zwykle wybierają pracownicy odwołujący się od decyzji o zwolnieniu z pracy. Więcej o dochodzeniu praw pracowniczych w sądzie można przeczytac na stronie www.poradnictwo.sisg.org.pl.

 

KB